Հետազոտությունների հիմնական ուղղությունները

ՍԿԿԼ-ի գիտական հետաքրքրությունները հիմնականում ուղղված են սնկերի, մասնավորապես դեղասնկերի` որպես կենսաբանական ակտիվ միացությունների և ֆերմենտների բնական աղբյուրի կենսաբանական առանձնահատկությունների ուսումնասիրմանը և դրանց կենսատեխնոլոգիական պոտենցիալի բացահայտմանը սնկային ծագման զանազան կենսատեխ արտադրանքներ ստանալու նպատակով: ՍԿԿԼ-ի Սնկային կուլտուրաների հավաքածուն ներկայացված է մակրոսկոպիկ և միկրոսկոպիկ սնկերի 139 տեսակներով և 464 շտամներով, որոնցից 90 տեսակի 370 շտամ պատկանում են բազիդիալ մակրոմիցետներին, իսկ 49 տեսակի 94 շտամ` միկրոսկոպիկ սնկերին (մարդու և կենդանիների պոտենցիալ պաթոգեն, ֆիտոպաթոգեն և դրանց անտագոնիստներ): Հավաքածույում ընդգրկված են նաև որոշ տեսակների գենետիկորեն որոշված շտամներ (Pleurotus ostreatus, Flammulina velutipes, կոպրինային ու պոլիպորային սնկերի կուլտուրաներ և այլն): Սնկային կուլտուրաների մոլեկուլային կարգաբանության և ֆիլոգենիայի, միցելիումի մորֆոլոգիական, էկոլոգիական և դեղաբանական հատկությունների ուսումնասիրությունները իրականացվում են մի շարք եվրոպական և ամերիկյան համալսարանների հետ միջազգային ակտիվ գիտական համագործակցության շրջանակներում: Գերմանիայի Գյոթինգենի և Յենայի համալսարանների հետ համագործակցությունը հիմնականում ուղղված է կոպրինային սնկերի ժամանակակից կարգաբանության, ֆիլոգենիայի, կենսաբանական առանձնահատկությունների և կենսատեխնոլոգիական պոտենցիալի, ինչպես նաև նրանց դեղաբանական (հակաօքսիդանտային, հակասնկային, միտոգեն/ռեգեներացնող, հակաբակտերիալ, հակապրոտոզային, պրոտեոլիտիկ/ֆիբրինոլիտիկ) հատկությունների ուսումնասիրմանը: Մոլեկուլային կարգաբանության մեթոդների կիրառմամբ, մասնավոապես ռիբոսոմալ ԴՆԹ-ի որոշակի հատվածների նուկլեոտիդների հաջորդականության վերլուծությամբ, տարբեր կլադներին պատկանող երկու կոպրինային տեսակներ` Coprinopsis strossmayeri և Coprinellus radians, առաջին անգամ են նկարագրվել Հայաստանի տարածքում: Ռուսաստանի և Հայաստանի տարբեր էկոտոպերում Ganoderma, Fomes և Fomitopsis ցեղերին պատկանող աբեթասնկերի (Basidiomycota, Polyporales) բնական ռեսուրսների գենետիկական վերլուծությանը, դրանց կենսաբանական առանձնահատկությունների ուսումնասիրմանը և կենսատեխնոլոգիական պոտենցիալի գնահատմանը ուղղված ծրագիրը իրականացվում է Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվ. Պետական համալսարանի և Բոլոնիայի համալսարանի /Իտալիա/ հետ համատեղ: Մոլեկուլային կարգաբանության մեթոդների կիրառմամբ Հայաստանի տարածքում առաջին անգամ նկարագրվել է Ganoderma adspersum տեսակը: Լաբորատորիան իրականացնում է նաև հյուսիսային Իրանի տարածքում մակրոմիցետների կենսաբազմազանության, մասնավորապես դրանց դեղաբանական հատկությունների ուսումնասիրման ուղղությամբ աշխատանքներ Մազանդարանի Գյուղատնտեսության և բնական ռեսուրսների հետազոտական կենտրոնի հետ համատեղ: Հայաստանի պայուսակավոր (հիպոգիալ) և կերատինոֆիլ (գեոֆիլ) սնկերի կենսաբազմազանության ուսումնասիրությունները իրականացվում են Բոլոնիայի համալսարանի (Իտալիա) և Փարիզի Բնության պատմության ազգային թանգարանի (Ֆրանսիա) հետ համատեղ: Մոլեկուլային մեթոդներով որոշված 12 հիպոգիալ պայուսակավոր սնկերի տեսակներից, 10-ը, ներառյալ Tuber rapaeodorum, Tuber rufum և Tuber scruposum, առաջին անգամ են նկարագրվել Հայաստանում: Մարդու և կենդանիների համար պոտենցիալ պաթոգեն ավելի քան 12 կերատինոֆիլ միկրոսկոպիկ սնկերի 92 շտամներ առաջին անգամ են անջատվել Հայաստանի հողերից:

Միջազգային համագործակցություն, դրամաշնորհներ.

ԳՀ լաբորատորիայի գիտական ղեկավար`
Մկրտչյան Աննա-  քիմիական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ


Լաբորատորիայի աշխատակիցներ`